Heb je een goed idee voor een bedrijf, of wil je kritisch naar je huidige businessmodel kijken? Dan biedt het Business Model Canvas (BMC) uitkomst. Dit visuele model brengt op één A4 alle belangrijke onderdelen van je onderneming in kaart; van klantsegmenten tot inkomstenstromen.
Het canvas werd ontwikkeld door de Zwitserse onderzoeker Alexander Osterwalder en wordt wereldwijd gebruikt door startups, scale-ups en corporates. Waarom? Omdat het snel laat zien waar kansen liggen, waar je waarde creëert en waar het misschien nog wringt. In dit artikel ontdek je hoe het Business Model Canvas werkt, hoe je het zelf invult en wat je kunt leren van een uitgewerkt voorbeeld. Een template van het BMC kun je hier downloaden.
Waarom werken met een Business Model Canvas?
Een goed idee is één ding; maar een werkend verdienmodel is iets anders. Het Business Model Canvas helpt je om snel en visueel te begrijpen hoe je bedrijf waarde creëert, levert en behoudt. Het dwingt je om kritisch te kijken naar alle onderdelen van je onderneming, zonder te verdwalen in dikke businessplannen of eindeloze spreadsheets.
Of je nu een startup bent die zoekt naar product-market fit, of een gevestigde organisatie die wil herpositioneren: het BMC maakt het makkelijker om strategie bespreekbaar te maken. Je ziet in één oogopslag waar je sterke punten zitten, waar risico’s liggen en waar kansen blijven liggen. Dat maakt het model niet alleen nuttig voor jezelf, maar ook voor gesprekken met investeerders, partners of je team.
Wat het canvas extra waardevol maakt:
- Het brengt samenhang: je ziet direct hoe klantsegmenten, kanalen en inkomstenstromen elkaar beïnvloeden.
- Het maakt keuzes zichtbaar: als je iets verandert in één blok (bijv. je doelgroep), heeft dat gevolgen voor de rest.
- Het is flexibel: je kunt snel varianten testen of businessmodellen vergelijken, zonder alles opnieuw te moeten uitwerken.
Kortom: het Business Model Canvas is geen doel op zich, maar een slim hulpmiddel om beter te denken, te communiceren en te bouwen aan een stevig fundament voor je bedrijf.
De 9 bouwstenen van het Business Model Canvas
Het Business Model Canvas bestaat uit negen onderdelen die samen je hele bedrijfsmodel in kaart brengen. Elk blok helpt je na te denken over een essentieel onderdeel van je onderneming. De bouwstenen zijn onder te verdelen in vier hoofdgebieden:
- Klanten: wie bedien je, via welke kanalen, en hoe onderhoud je de relatie?
- Aanbod: wat is je waardepropositie, de kern van wat je levert?
- Infrastructuur: wat heb je nodig om te leveren, en met wie werk je samen?
- Financiële levensvatbaarheid: hoe verdien je geld en welke kosten maak je?
Hieronder leggen we de bouwstenen uit, mét een voorbeeld van een fictief bedrijf: NordDelight; een abonnementsdienst voor Scandinavische snacks en lifestyleproducten.
Key partnerships (partners)
Met wie werk je samen om je bedrijf te laten functioneren? Denk aan leveranciers, strategische partners, distributeurs, technologiepartners of freelancers. Partners kunnen risico’s verlagen, schaalbaarheid vergroten of toegang geven tot nieuwe markten.
Voorbeeld:
NordDelight werkt samen met producenten in Zweden en Finland, een logistiek fulfilmentbedrijf, een payment provider en een creatief bureau voor social content en campagnes.
Key activities (kernactiviteiten)
Wat moet je zelf doen om je waarde te realiseren? In dit blok beschrijf je je belangrijkste activiteiten: datgene wat je intern organiseert om te kunnen leveren wat je belooft. Alles wat essentieel is om je business draaiende te houden valt hieronder.
Voorbeeld:
NordDelight selecteert maandelijks nieuwe producten, maakt content voor marketing en klantencommunicatie, beheert de abonnementsstructuur en analyseert klantdata om retentie en beleving te verbeteren.
Key resources (middelen)
Wat heb je nodig om te leveren wat je belooft? Key resources zijn de belangrijkste middelen die je inzet om je waardepropositie waar te maken. Dat kunnen fysieke middelen zijn, maar ook intellectueel eigendom, mensen of systemen.
Voorbeeld:
NordDelight leunt op een sterk merk, goede contacten met Scandinavische leveranciers, een betrouwbaar logistiek netwerk, en een schaalbaar e-commerceplatform met CRM-functionaliteit.
Value propositions (waardeproposities)
Wat bied je aan dat écht waardevol is voor je klant? Dit is het hart van je business model. Je waardepropositie beantwoordt de vraag: waarom kiest iemand voor jouw product of dienst? Wanneer je dit lastig vindt om te formuleren, dan kunnen de volgende vragen je misschien helpen:
- Welk probleem los je op?
- Welke behoefte vervul je?
- Wat maakt jouw aanbod uniek?
Voorbeeld:
NordDelight is een maandelijkse ‘ontdekkingsbox’ met exclusieve, Scandinavische producten die klanten een moment van rust, luxe en inspiratie biedt.
Customer relationships (klantrelaties)
Hoe onderhoud je contact met je klant? In dit blok beschrijf je hoe je de relatie met je klant vormgeeft: persoonlijk of geautomatiseerd, tijdelijk of langdurig, high-touch of juist low-effort. Kies een relatievorm die past bij je klantsegmenten én bij je merkbelofte.
Voorbeeld:
Klanten van NordDelight ontvangen een welkomstkaartje bij hun eerste box, maandelijkse e-mails met productverhalen, en kunnen via hun account voorkeuren aanpassen of pauzes instellen. Trouwe klanten worden beloond via een loyaliteitsprogramma.
Channels (kanalen)
Via welke weg bereik je je klanten? Kanalen zijn de manieren waarop je communiceert met je klant, je waarde levert en service biedt. Denk aan je website, sociale media, fysieke verkooplocaties of externe partners. Kies kanalen die passen bij je doelgroep én bij je propositie.
Voorbeeld:
NordDelight verkoopt via de eigen webshop en communiceert via Instagram, Pinterest, e-mail en Google Ads. De maandelijkse box wordt geleverd door een fulfilmentpartner met duurzame verpakking.
Customer segments (klantsegmenten)
Voor wie creëer je waarde? Je kunt niet iedereen tegelijk bedienen. Elk bedrijf heeft specifieke doelgroepen: klanten met hun eigen behoeften, gedrag en verwachtingen. In dit blok beschrijf je wie jouw belangrijkste klanten zijn. Hoe scherper je je klantsegmenten formuleert, hoe beter je je propositie, marketing en distributie daarop kunt afstemmen.
Voorbeeld:
NordDelight richt zich op twee segmenten:
- Particulieren (voornamelijk vrouwen tussen 25-40 jaar, stedelijk, designgericht)
- Zakelijke klanten (bedrijven die originele gifts zoeken voor personeel of relaties)
Cost structure (kostenstructuur)
Wat zijn je grootste kostenposten? In dit blok geef je inzicht in je vaste en variabele kosten, zodat je kunt beoordelen hoe rendabel je businessmodel is. Een goed overzicht helpt om keuzes te maken in efficiëntie, pricing en groeistrategie.
Voorbeeld:
De belangrijkste kosten voor NordDelight zijn: inkoop van producten en verpakkingsmateriaal, fulfilment en verzending, advertenties, klantenservice en softwarelicenties voor de webshop en nieuwsbrief.
Revenue streams (inkomstenstromen)
Waar verdien je geld mee en hoe stabiel zijn die inkomsten? Denk aan abonnementsmodellen, losse verkoop, upsells, licenties of eenmalige projecten. In dit blok breng je de verschillende verdienmodellen in kaart én hun bijdrage aan je totale omzet.
Voorbeeld:
NordDelight werkt met een maandabonnement van €21,50. Daarnaast is er een populaire seizoensbox van €27,50 en kunnen bedrijven op aanvraag een gepersonaliseerd pakket samenstellen.
Zo vul je het Business Model Canvas in
Wil je het Business Model Canvas liever visueel uitgelegd krijgen? In deze video zie je in nog geen 3 minuten hoe het model werkt en wat je per bouwsteen moet invullen.
Voorbeeld van een Business Model Canvas: Spotify
Een van de krachtigste manieren om het Business Model Canvas te begrijpen, is door te kijken naar een bestaand merk. Laten we kort stilstaan bij een bekende naam: Spotify. Als je een BMC invult voor Spotify, zou het er ongeveer zo uitzien:
BMC invullen: tips en veelgemaakte fouten
Het canvas lijkt eenvoudig; en dat is ook de kracht. Maar juist omdat het compact is, is het belangrijk om kritisch te blijven bij het invullen.
Tips voor het invullen
- Begin bij je waardepropositie. Dat is de kern.
- Werk daarna naar buiten: wie zijn je klanten, en hoe bereik je ze?
- Gebruik steekwoorden, geen hele zinnen. Houd het visueel.
- Vul het canvas niet alleen in: betrek collega’s of stakeholders.
Veelgemaakte fouten bij het invullen
- Alles te algemeen houden (“iedereen” als klantsegment)
- Te veel invullen bij ‘key partners’ (alle leveranciers is geen strategie)
- Geen onderscheid maken tussen kosten en investeringen
- Geen echte keuzes maken; het canvas dwingt tot prioriteren
Veelgestelde vragen (FAQ)
Wat is het verschil tussen een BMC en een businessplan?
Een BMC is beknopter en visueler. Ideaal voor snelle strategische keuzes of presentaties. Een businessplan is vaak uitgebreider en bevat ook financiële doorrekeningen.
Moet ik het canvas in een vaste volgorde invullen?
Nee, maar veel mensen beginnen bij de waardepropositie of klantsegmenten. De volgorde is minder belangrijk dan de samenhang.
Kan ik het canvas meerdere keren invullen?
Zeker. Je kunt verschillende scenario’s naast elkaar zetten; handig bij herpositionering of als je meerdere doelgroepen bedient.
Waar kan ik een template van het Business Model Canvas downloaden?
Je kunt hier een pdf van het Business Model Canvas downloaden. Deze template kun je uitprinten en zelf invullen.
Samen sparren over jouw merkstrategie?
Bij AdamoDigi denken we graag mee over jouw merkstrategie. Of je nu nog zoekende bent naar een heldere positionering, of juist klaar bent om door te pakken: we helpen je om de kern van je bedrijf scherp te krijgen. Natuurlijk ondersteunen we je ook bij de volgende stap; van marketingplan en merkontwikkeling tot campagnes en conversiegerichte content.
